بررسی ترجیحات استفاده‌کنندگان بر پایة ارزیابی کیفیت بصری (مطالعة موردی: پارک جنگلی شهری ملت زاهدان)

پارک‌های جنگلی شهری اغلب با دارا بودن زمینه‌های لازم برای گذراندن اوقات فراغت در فضاهای طبیعی و برانگیخته‌کردن احساساتی مانند پیوند با طبیعت، بازگشت به خویشتن، شادی و خوشحالی و رهایی از زندگی روزمره، از مهم‌ترین منابع تأمین نیازهای تفرجی شهرنشینان به شمار می‌روند. بنابراین، مهم‌ترین وظیفة طراحان و مدیران پارک‌های جنگلی را می‌توان حفاظت و ساماندهی منابع و ارزش‌های گوناگون این نوع پارک‌ها دانست. منظر این‌گونه پارک‌ها نیز به علت تأثیرات فراوانی که در روح و روان استفاده‌کنندگان می‌گذارد، یکی از منابع کلیدی و ارزشمند در این‌گونه پارک‌ها محسوب می‌شود که باید در طراحی و ساماندهی منظر به آن توجه شود. هدف از ارزیابی کیفیت بصری منظر، تعیین و مشخص‌کردن شاخص‌ها و معیارهایی است که از طریق آن‌ها بتوان مناظر را حفاظت، احیا یا بازسازی کرد. در واقع از این طریق می‌توان مناظری را که از لحاظ زیبایی‌شناختی مناسب‌اند، حفظ و در صورت لزوم ترمیم و احیا کرد. این تحقیق قصد دارد با رویکرد برنامه‌ریزی و ارزیابی بصری به توصیة‌ راهبردها و راهکارهایی برای ارتقای کیفیت بصری منظر پارک جنگلی دست‌کاشت ملت زاهدان دست یابد. بدین منظور با رویکرد ذهنی به زیبایی‌شناسی منظر برای ارزیابی کیفیت بصری و ارتباط آن با جنبه‌های ادراکی منظر براساس ترجیحات استفاده‌کنندگان پرداخته شده است. برای تعیین معیار‌هایی که استفاده‌کنندگان در ارزیابی زیبایی یا نازیبایی منظر مدنظر قرار می‌دهند، ضمن انجام مصاحبه، از روش‌ طبقه‌بندی کیفیت بصری (Q-sort) استفاده شده است. در انتها، پیشنهادها و راهبردهایی به منظور ارتقا، ساماندهی و بهترکردن منظر محوطة این پارک جنگلی ارائه شده است.